مصیبتی به نام ویکی لیکس

مقاله ای که در این بخش می خوانید نوشته دوست گرامی جناب آقای عبدالطیف عبادی (از نویسندگان مستقل ایرانی) است که بسیار خواندنی و آگاهی دهنده است. این نوشته در دیدارگاه "وبسایت روزنامه نگار آزاد" بازتاب داده شده است. و اما متن کامل این نوشتار خواندنی و جذاب:..

ویکی لیکس سایتی هست که چهار سال پیش و با شعار “ما پتهء حکومت ها را روی آب می اندازیم” شروع به کار کرد . اسم ویکی لیکس برگرفته از قسمت اول اسم سایت اطلاعات عمومی و باز “ویکی پدیا” و نیز کلمهء لیکس انگلیسی هست که به معنی درز کرده ها یا نشت کرده های چیزی از جایی است . البته این سایت دخلی به سایت ویکی پدیا ندارد ولی اطلاعاتش را مثل آن سایت  از خوانندگانش می گیرد ، به این شکل که اشخاص مختلف از سراسر جهان و البته بطور ناشناس ، برایش دائما” انواع و اقسام اسناد و مدارک گوناگونی را می فرستند تا منتشر کند . همهء اسنادی که به دست ویکی لیکس می رسند و توسط آن افشا و منتشر می شوند لزوما” محرمانه نیستند اما بهرحال افشای بخش های بزرگی از آنها برای حکومت ها و گاه سازمانهای غیر حکومتی و اشخاص مختلف در دنیا مشکلاتی جدی را ایجاد می کنند
سایت ویکی لیکس یک سایت تحلیلی یا خبری نیست بلکه همهء اسناد و مدارکی را که دریافت می کند به همان شکل هم منتشر می سازد و به این ترتیب تجزیه و تحلیل این اسناد و مدارک را بر عهدهء خوانندگانش می گذارد . به زبانی ساده تر ، ویکی لیکس اسناد و مدارک مختلف و زیادی را به شکل فله ای دریافت می کند و به همان شکل فله ای هم منتشرشان می نماید . مدارکی که سایت ویکی لیکس افشا می کند بر دو دسته اند . یک بخش از آنها مدارکی هستند که توسط خود حکومت ها و سازمانها و دوایر و دستگاهها و بنیادهای مختلف دولتی و غیر دولتی و بین المللی و حتی علمی و اقتصادی در دنیا و به گونه ای غیر عمدی و بطور سهوی و یا بر اثر بی دقتی ها و خطاهای انسانی  یا فنی شان لو رفته اند ، و بخش دیگری از آنها نیز اسناد و مدارکی هستند که توسط اشخاص ناشناسی که در در آن مراکز کار می کنند برای ویکی لیکس فرستاده می شوند . هدف مشترک همهء کسانی که اسناد و مدارک مختلف را برای ویکی لیکس می فرستند این است که ” پتهء حکومت ها را روی آب بیندازند” اما در این بین ممکن است مراکز و منابع و اشخاص و دوایری که وابسته به حکومتی نباشند نیز از ترکش های این افشاگری ها در امان نمانند

جولیان اسنج مدیر و بنیانگزار ۳۹ ساله و استرالیایی سایت ویکی لیکس

تصور می شود پنج نفر بطور تمام وقت برای سایت ویکی لیکس کار می کنند و بیش از هشتصد نفر نیز در زمینه های مختلف و بطور داوطلبانه و کاملا” ناشناس با آن همکاری دارند . خود ویکی لیکس ادعا می کند که نه صرفا” یک وبسایت بلکه یک سازمان غیر دولتی و آزادیخواهانه و حقیقت جویانه است و اشخاص مختلفی – از آزادیخواهان چینی گرفته تا جمعی از روزنامه نگاران فعال و نترس و دلیر آمریکایی و آفریقایی و دانشمندانی اروپایی –  در آن حضور فعال دارند . اما آنچه که به چشم دیده میشود این است که همه کاره ، مدیر و سخنگوی ویکی لیکس یک مرد ۳۹ سالهء استرالیایی به نام جولیان اسنج است . تاکنون شماری از حکومت ها سعی کرده اند برای این فرد پاپوش بسازند و او را به اتهامات مختلف و با پرونده سازی های اخلاقی ، شخصی ، سیاسی ، حقوقی ، امنیتی و جنایی دستگیر کنند اما هر بار تیرشان به سنگ می خورد و موفق نمی شوند

سه سال پیش ویکی لیکس اعلام کرد که بیش از یک میلیون و دویست هزار مدرک و سند محرمانه ، سری ، فوق سری و مکاتبات مخفیانه را در اختیار دارد که بسیاری از آنها را تاکنون افشا کرده است . برای مثال تنها در یک مورد ویکی لیکس حدود چهارصد هزار سند را دربارهء حضور نظامی آمریکا در افغانستان منتشر ساخت . تصور میشود مجموع مدارکی که از سراسر جهان برای ویکی لیکس فرستاد شده اند و میشوند اکنون از سه میلیون نسخه گذشته باشند . بخش های عمده ای از این مدارک مربوط به حکومت های آمریکا و نیز دوستان و هم پیمانهای آن در اروپا ، آسیا و آفریقاست اما در مجموع حکومتی در جهان باقی نمانده است که اسناد و مدارک افشا شده توسط ویکی لیکس پته اش را روی آب نینداخته باشد . میلیون ها تن از انسانهای حقیقت جو در سراسر جهان با شور و اشتیاق به مدیر ویکی لیکس کمک می رسانند بطوریکه گفته میشود تاکنون بیش از ششصد هزار یورو برای خرید تکنولوژی بهتر و افزایش ذخیرهء کامپیوتری اسناد آن اهدا و گردآوری شده است . همچنین وکلا و روزنامه نگارهای مختلفی بطور رایگان هوای مدیر این سایت را دارند و هرگاه در کشوری برایش پاپوشی درست شود ، بلافاصله بطور داوطلبانه و رایگان به دادش می رسند و نجاتش می دهند . ویکی لیکس بطور رسمی مقر خودش را در کشور سوئد اعلام می کند اما گفته میشود که این موضوع نوعی رد گم کنی برای ناشناس ماندن همکاران آن است
ویکی لیکس تاکنون حجم عظیمی از اسناد و مدارک دردسر سازی را منتشر کرده که نه نتها سیاست گزاری های داخلی حکومت ها بلکه حتی روابط خارجی بسیار از ممالک دنیا را نیز بر هم زده و برای بسیاری از مقامات محلی ، ملی و بین المللی مشکلاتی جدی بوجود آورده است . گاه این مشکلات و افشاگری ها تبدیل به رسوایی های بزرگی برای حکومت ها و سیاستمداران شده اند . حکومت ها و مقامات مختلف دنیا در مقابل ویکی لیکس حس دو گانه ای دارند . از یک سو با هر افشاگری که توسط این سایت انجام میشود ناگهان هزاران صفحه مدارک و اسنادی منتشر میشوند که محرمانه ترین گزارش ها و تحلیل های سیاسی ، نظامی و اقتصادی یک حکومت را برملا می نمایند و قاعدتا” قند در دل رقبای آن حکومت یا حزب یا سازمان و یا شخص آب می کنند و حکم طلا و جواهر دارند ، اما این احتمال نیز وجود دارد که هر لحظه ممکن است ناگهان حجم دیگری از اسناد و مدارک افشا شوند که این بار حکومت یا رقیب افشا شدهء قبلی را افشا کند . به این ترتیب همهء حکومت های دنیا با دیدن افشاگری های ویکی لیکس هم به شدت خوشحالند و شدیدا” وحشت زده هستند . یک چنین موازنهء ترسی که بین حکومت های دنیا نسبت به افشاگری های ویکی لیکس بوجود آمده باعث شده است تا تقریبا” همهء حکومت های دنیا – حتی آنهایی که با هم دشمن هستند! – در عمل و در قراردادی نانوشته و امضا نشده با یکدیگر توافق کنند که اعتنای چندانی به مدارک ویکی لیکس ننمایند و آنها را جدی نگیرند و به عنوان اسنادی معتبر و قابل اتکا و استناد از آنها استفاده نکنند و واکنشی جدی نیز به انتشار آنها نشان ندهند . برای مثال ویکی لیکس اسنادی را دربارهء فعالیت های دولتهای آمریکا ، اسرائیل ، ترکیه ، ایران ، عربستان سعودی ، سوریه ، پاکستان ، افغانستان , عراق ، مصر ، انگلیس و همچنین سازمان ملل در عراق و افغانستان منتشر کرده است که هر بخشی از آن می تواند بطور جداگانه برای هر کدام از دولت های ذکر شده مسئله ساز شود در عین حالی که بخشهایی دیگر از آن اسناد برای همان حکومت ها یک گنج اطلاعاتی محسوب میشوند . همین کاربرد دوگانهء ویکی لیکس باعث شده است تا بسیاری از حکومت ها و دولتهای دنیا در مقابلش بلاتکلیف بمانند . باز برای مثال ، اگر دولت ترکیه بخواهد به مدارکی که ویکی لیکس دربارهء کمک آمریکا به شورشیان کرد ترکیه منتشر کرده است استناد کند و آنها را جدی بگیرد و در مقام خشم و اعتراض علیه آمریکا برآید ، آنوقت باید جواب مدارکی را بدهد که دربارهء ساخت و پاختهای مستقیم و غیر مستقیم خودش با القاعدهء عراق منتشر شده اند
جدای از احتمال بروز افتضاحات و رسوایی های سیاسی و مالی و امثال اینها ، نگرانی دیگری که حکومت ها و دولت های مختلف نسبت به افشاگری های ویکی لیکس دارند ، به خطر افتادن جان اتباع آنها و از جمله سربازانشان است که در جایی دور از کشورشان می جنگند . برای مثال ،  بسیاری از اسنادی که ویکی لیکس اخیرا” منتشر کرده است نقاط ضعف نظامی و آسیب پذیر نیروهای ناتو در افغانستان را به دقت مشخص کرده اند . از سویی دیگر اثبات درستی  هیچکدام از اسناد و مدارکی که ویکی لیکس منتشر می کند ممکن نیست . کما اینکه اثبات دروغ بودن آنها هم ممکن نیست . در نتیجه صحت و سقم هر کدام از آنها بستگی به ذهنیت ، برداشت ، علم و موضعگیری خوانندهء آن دارد . به همین دلیل برخی از کارشناسان بی طرف معتقدند که ممکن است سرویس های امنیتی کشورهای مختلف  با جعل و ساخت مدارک گوناگون علیه حکومت ها و دولت ها و رقبای خود و سپس ارسال آنها برای ویکی لیکس ، به سادگی رقیب یا دشمنشان را ضایع کنند و یا با اطلاعاتی جعلی که دربارهء خود افشا کرده اند موقعیت و منافع کشور ، حکومت و دستگاهشان را در افکار عمومی جهان و میان جامعهء بین المللی بهبود ببخشند . اما مدیر سایت ویکی لیکس و نیز طرفداران وی با اشاره به واکنش هایی که دولت آمریکا و نیز کشورهایی مانند اسرائیل و همچنین هم پیمانان اروپایی آنها در مقابل این افشاگری ها نشان داده اند و نیز پیگیری های حقوقی یا روزنامه نگاری مختلفی که در ارتباط با بسیاری از مدارک افشا شده صورت گرفته اند و صحتشان را تایید و ثابت نموده اند ، اسناد و مدارک خود را در مجموع واقعی ، موثق و قابل اعتماد می دانند
به هرحال ، سایت ویکی لیکس ، هر چه که باشد ، موثق یا غیر موثق ، معتبر و یا بی اعتبار ، و با هر هویت و ماهیت پیدا و پنهانی که باشد ، در حال حاضر برای همهء حکومت ها و دولت ها و حزب ها و سازمان ها و سیاستمدارهای دنیا تبدیل به مصیبت و کابوس بزرگی شده است . امروز با افشای هر سند و مدرک تازه ای توسط ویکی لیکس این ترس و وحشت به سراغ همهء حکومت ها می آید که مبادا نفر بعدی ما باشیم و بلای افشاگری های این وبسایت دامنگیر ما هم بشود.
.....................................................................
در همین رابطه:
مدارک افشا شده از ویکی لیکس در مورد ایران از سال ۱۹۷۲ تا فوریه ۲۰۱۰