۱۳۸۹ آذر ۱۲, جمعه

برای شهلا جاهد و لاله سحر خیزان

نوشته ای که می خوانید برگرفته از تارنگار شخصی بهاره رهنما بازیگر سینما است. این نوشته درباره اعدام جنجالی شهلا جاهد است. شب گذشته فیلمی در صفحه شخصی فیس بوک عزت سینمای ایران استاد انتظامی دیدم که بسیار تاثیرگذار بود.فیلمی که در آن عزت سینمای ایران برای جلب رضایت اولیای دم (خانواده یکی از مقتولین) و نجات جان یک پسر جوان (همان قاتل) به دیدار انها رفته بود و...در صفحه شخصی ام نوشتم ای کاش همه مردم ایران مانند استاد انتظامی می اندیشیدند. در روزهای آینده در بخش حیاط خلوت خبرها به قتل فجیعی که در یکی از شهرهای ایران رخ داد و امروز فیلمش در اینترنت به طور گسترده بازتاب داده شد اشاره می کنم و این که همانند حادثه تکان دهنده سعادت آباد نیروی پلیس و اورژانس و مردم تنها نظاره گراین حادثه وحشتناک بودند.(این فیلم را در اینجا ببینید)..و اما نوشته خانم رهنما:
برای شهلا جاهد و لاله سحر خیزان
 ماجرای شهلا جایی تمام این  سال ها در گوشه ای از ذهنم مانده بود و با لغاتی مثل اخلاق , تعهد ,خیانت , عشق , خشونت , گناه و بی گناهی با وجود میل وافر و سعی ام به عدم قضاوت هی هر از گاهی زنده می شد و می آمد جلوی نظرم .
 سه سال پیش برای دیدن از زنان زندانی اوین با جمعی از دوستان به آن جا رفتیم . مناسبتی بود نمی دانم چه ؟ اما منسوب به حضرت علی (ع). آن روز کبری  هم بود , همان کبرایی که مادر شوهرش را کشته بود و خیلی های دیگر . یادم هست مجری برنامه خانومی بود که به خاطر کشتن شوهرش در نوبت اعدام قرار داشت . و البته شهلا ...  بیشتر مراسم هم  روی دوش شهلا و برنامه ریزی های او می گشت . برای من که در همه عمرم معروف بودم به حلقه اتصال دوستانم و روابط عمومی آشنایان و زود جوشی و چه و چه .. آن روز اتفاق عجیبی افتاد . در مقابل شهلا خودم را باخته بودم . از نگاه  پر تاثیرش با آن چشم های عسلی و مژه های بلند ریمل زده می ترسیدم . نه شاید هم ترس نبود اما نمی توانستم با او ارتباط برقار کنم . کم حرف شده بودم و وقتی آمد و لطفی کرد و چیز هایی در مورد چشم هایم گفت مثل دختر مدرسه ای های خجالتی سرخ شدم . بی شک زن تاثیر گذار و عجیبی بود . الان هم که دارم این یادداشت را برای او یا به بهانه او می نویسم نمی دانم آنهمه عقب نشینی آن روزم برای چه بود ؟ آنهمه فاصله گرفتن و .. نمی دانم حالا فقط به یک جواب می رسم و آن هم این که شاید از همان قضاوتی که گفتم می ترسیدم . خوب یادم هست که شهلا, آن روز  رفت بالای سن و متنی در مدح امیر مومنان خواند . مدحی با شور و جذبه فروان در تحریر های صدایش و تکان دادن دستهای زنانه  سفیدش در هوا که هنوزهم جلوی چشم هایم موج می خورند .
وقتی جوان تر بودم نگاهم به دنیا خیلی سیاه و سفید بود .تا قبل از بیست و پنج سالگی یا چیزی در همین حوالی همه مفاهیم دنیا را در همین دو رنگ می دیدم . اما سی سالگی برایم پرده های عجیبی را کنار زد . پرده های که دیگر بیشتر اشیا و مفاهیم و موجوداتش خاکستری بودندو حتی گاه رنگی . گاه حتی سرخ و سبز و بنفش و...
در این دنیای رنگارنگ بود که دو باره به ماجرای این دو زن نگاه کردم . داستان لاله و شهلا و در داستان شهلا عشق نفرینی او را از سیزده سالگی به یک آن روز ها "قهرمان" مرور کردم و در کنارش  تصویر انتطار بی پایان لاله برای دیر رسیدن های همسرش به خانه یا نیامدن هایش و صبوری او در تحمل این دور ی ها را حس کردم . بعد یادم آمد وقتی تازه ازدواج کرده بودم . در زیرزمین نقلی در خیابانی از خیابان های قلهک خانه ای داشتیم و من هر از گاهی محمد خانی را می دیدم که پر هراس و پیاده کوچه را گز می کرد و من که آن روز ها دوستش داشتم همیشه سلام می کردم و او هم همیشه چیزی شبیه جواب سلام زیر لب می داد . با عجله و قدم های بلند می رفت . نمی دانستم واقعن که  چرا انقدر اضطراب   دارد .. بعد ها که داستان بر ملا شد . فهمیدم خانه ای که برا ی شهلا گرفته بود, در انتهای همان کوچه خانه ما بود ...وقتی خبر را شنیدم هنوز سی ساله نبودم . هنوز رنگ ها همان سیاه و سفید بود ند و من که خودم تازه مادر شده بودم از تصور دو طفل معصومی که ظهر از مدرسه برگشته اند و با جسد غرق به خون و مثله شده مادرشان مواجه شده اند تا مدت ها خشمگین و هراس زده بودم و دعا میکردم قاتل لاله سحر خیزان به جزای عمل وحشتناکش برسد .. .
شهلا جاهد
بعد ها در سی و چند سالگی ام نمی دانم کجا فیلم همکار عزیزم " مهناز افضلی " را دیدم و آن جا بود که دیدم, بنا به حریمی که برای این پرونده , قاثل شده اند ,بسیاری مساثل مربوط به این پرونده از اذهان عمومی پنهان مانده بود و آن جا بود که  من هم  تردید کرد م  که شهلا حتی اگر قاتل هم باشد دست تنها نبوده . شواهد ی بود حاکی  از وجود مردی در صحنه قتل و البته همین ابهامات بود که پرونده این فاجعه را سال ها به تعویق انداخت . تا قاضی پرونده به حج رفت و سرنوشت شهلا با وجود خستگی بسیارش از این همه بلاتکلیفی ,به دست قاضی دیگری سپرده شد که استنباط او بر قاتل بودن شهلا بود ...
و به قول پیمان چه بار سنگینی , شکر که هرگز قاضی نیستیم بر هیچ محکمه ای .
شهلا جاهد در طول این مدت پدر و برادرش را از دست داد . بماند که قضاوت خانواده سحر خیزان را هم نمی شود کرد که شاید  آرامش این بچه ها را در کشیدن آن صندلی می دانستند . جایی خواندم گذشت از قصاص , آنقدر عمل بزرگی است که همه گناهان اولیای دم را این گذشت ازخون عزیزشان پاک میکند  و می برد . دیروز سوار آژانسی بودم . پسر راننده میگفت:" تو درگیری کسی و کشتم اما خانواده اش لجظه آخر رضایت دادن . اونا خیلی بزرگوار بودن اما من دیگه زنده و مردم واسه خودم و اطرافیانم یکیه . این از مرگ سنگین تره خانوم رهنما  می فهمین ؟و من سکوت کردم چون واقعن خیلی چیز ها را نمی فهمم و ترجیح می دهم قضاوت شان نکنم . شهلا در آخرین عکسی که از او دیدم دیگر پیر شده بود دیگر حوصله رنگ کردن ناخن ها و مو هایش را که حالا کمی سفید شده بود نداشت و در نگاه او فارغ از قاتل بودن یا نبودنش ,دیگر من زنی خسته  را می دیدم که به پای عشق سوخته بودو تمام شده بود ...
شهلا فقط یک بار به این فتل اعتراف کرد و آنهم بعد از دیداری با  تنها عشق زندگی اش محمد خانی در حیاط اوین و در یک شب بارانی و ظاهرن رمانتیک این تصمیم را گرفت . شنیده های بسیاری حاکی از آن است که محمد خانی این تقاضا را از او کرده است ..شهلا اما نگاهی دارد در یکی از عکس های دادگاهش به محمد خانی که معنی تاوان را برایم سخت زنده می کند . او قاتل بود یا نبود , تاوان عشق را پس داد تاوانی که برای زن عاشق سرزمین من تاوان باید و غیر قابل گذشتی است . زن سرزمین من برای عشق تاوان می دهد از مرگ و پیری و تف و طرد و لعن تا اعدام ...
 شبی که قرار بود شهلا اعدام شود تا صبح خوابم نبرد . یادم افتاد وفتی روزگاری که سیاه و سفید می دیدم هنوز جمعی از دوستان دعوتم کردند تا برای گرفتن رضایت از اولیای دم برویم . پایم به رفتن نبود و نرفتم . بر عکس پرونده دل آرا که همه یعی خودم را کردم و نشد و شاید این جا باید یک خسته نباشید قرا به آقای خرمشاهی وکیل این دوپرونده مجهول بگویم ...صبح بیدار شدم از پیمان که او هم نگران بود چیزی نپرسیدم . و  برای کاری  باید جایی می رفتم  و رفتم ,تا رسیدم  پرسیدم اعدام شد ؟ گفتند : آره و سکوت....
می گویند شهلا دردقایق آخر فقط پرسید : "ناصر هم راضیه که منو بکشنن ؟"و وقتی شنید که او فقط به همین قصد آمده دیگر سکوت کرد و هنگام رد شدن از کنارش حتی دیگر نگاهش هم نکرد ..این در حالی است که با ز شنیده ها حاکی از آن است که در تماس های تلفنی  هفته پیش ,محمد خانی به شهلا قول داده بود تا پای چوبه دار  هم که ببرندش , او نهایتن رضایت  اولیای دم را خواهد گرفت و..
شهلا سکوت کرد و حتی به اصرار وکیلش برای گفتن جملاتی در لحظات  آخر تسلیم نشد .شاید چون باز خام قول عشق شده بود ... در آن سحر گاه ,حضور ناصر محمد خانی به عنوان یکی از مصران بر مجازات اعدام , شهلا را تمام کرد..شاید  نیازی به چوبه دار نبود , محمد خانی مسافر بود باز هم عجله داشت وشک ندارم که باز هم اضطراب و  شنیده ام که  بعد از اجرای مجازات  فقط گفت :" آرام شدم "!!!
..سکوت شهلا مرگ قلبش را زودتر از لگد زدن به صندلی دارش رقم زد . شهلا بعد از آن سوال تمام شد ...
روز اعدام شهلا با روز تولدم یکی بود . و  نیز با روز  دیگری , روزی که مجموعه هفت داستان عاشقانه من برای چاپ بعد از مدت ها کار و ادیت به نشر چشمه سپرده شد . و جالب است که مر دهای این هفت داستان عجیب شبیه مرد داستان لاله و شهلا یند و البته زن های هم یک وجه اشتراک بزرگ با شهلا و لاله , دارند  :آن ها نیز سخت عاشقند و ترک خورده از عشق .. اما زن های کتاب من هرگز بر سر مردی نمی جنگند ,  بل که عشق آنها را بهم نزدیک می کند .. در تقدیم کتاب نوشتم : برای پریا و دخترکان سرزمینم که هیچ نمی دانم آرزو کنم روزی عاشق بشوند یا نشوند ؟
اما ته دلم می دانم که آرزو می کنم در این سرزمین هیج زنی عاشق نشود . حلاوت عشق بر زن ایرانی هیچ با تاوانش برایری نمی کند . هیج ..
بعد از تحریر :همان  شب بی حوصله و به اجبار بزرگتر هایمان , در جمع خانوادگی تولد من در رستورانی هستیم , خواننده پیر می خواند : غمگین چو پاییزم از من بگذر ... پیمان دستم را فشار می دهد . نگاهش میکنم , چشم هایش نم زده اند .. آرام می گوید : یاد شهلا افتادم خدا رحمتش کنه . .

۹ نظر:

محسن پارسا گفت...

سلام
متن تاثیر گذاری بود.
داستان شهلا هرچه که بود تمام شد. نگذاریم شهلاهای دیگری به وجود آیند. نگذاریم دختران معصوم سرزمینمان قربانی قوانینی شوند که جزم اندیشانه به قانون تبدیل شدند.

آی سودا گفت...

کاش بین تمام نوشته ها نوشته ای هم از درد خانواده لاله و ان چه که در این 7 سال گذشت می نوشتند.
بخشش کار ساده ای نیست. کودکی 8 یا 9 سال یا 10 ،12 سال چه فرقی می کند. ظهر به خانه بر می گردد و با جنازه غرق به خون مادر خود روبرو می شود. کودکی که به شوق دیدار مادر راه مدرسه تا خانه را طی کرده است. تااز اتفاقات مدرسه با مادرش بگوید. از معلمین و دوستانش گفتنی هایش را با مادر قسمت کند. اما مادر دیگر نیست. مادر برای همیشه رفته. اون آخرین ناهاری بود که مادر پخت.
چه کسی می تواند بگوید این سالها بر این کودک چه گذشت.

اگر توانستی تصویر غرق به خون جنازه مادر را از ذهن ان کودک 9 سال پیش پاک کنی آن گاه از بخشش بگو

زهره دودانگه گفت...

چه قلم زیبایی!!!

shadi گفت...

faghat mitunam begam in bacheeye 9 10 sale ghat'an az y marge dge khatereye khubi barash nakhahad mund. ghatl b har shivei bade, b har tarighi, va khaterash adamo aziat mikone
va eshgh...

Unknown گفت...

درود بر دوستان
ای سودا جان و شادی عزیز اصلن بحث را فراتر مطرح کنیم. ما وقتی کسی را از حق قصاص بهره مند کردیم خود به خود کینه و نفرت را در جامعه پاشیده ایم...من شخصا با هر گونه اعدام مگر در شرایط کاملن استثنایی مخالفم.ما وقتی قانون و مجری قانون داریم دیگر برای چه طرف سومی به نام اولیای دم را وارد معرکه مجازات کنیم.من با این حق اولیای دم مخالفم...

elham گفت...

من مطمئن نیستم با اعدام مخالفم یا نه. یا با همین حق اولیا دم. اما یک مسئله ای که معترضم بهش قهرمان سازی از مجرمه. مظلوم جلوه دادن مجرمه. این کار کاملا اشتباهه به نظر من. نمیشه جرم قتل رو با هیچ دلیلی توجیه کرد. خوب همه جرائم یه دلیل داره نمیشه که فلانی چون فقیر بود ادم کشت.چون پدر نداشت ، چون عاشق بود، چون... نه ناصر محمد خانی رو میشناختم نه شهلا رو نه لاله (گرچه روز قتل چندتا خونه انورتر بودم) اما همه محمدخانی رو سرزنش میکنند. انگار نه انگار که در طرف دیگه این روابط یه زنی هم هست. محمد خانی هوس باز بوده شهلا چرا حاضر شده با مردی که زن و بچه داشته روهم بریزه حالا فرضا قاتلم نباشه. این اشتباهی هست که مدافعان حقوق بشر و حقوق زنان به خصوص مرتکب میشند و همیشه یه طرف رابطه رو میبینند.چرا شهلا میتونسته عاشق بشه محمدخانی نه.اگه زنها قدر خودشونو بدونند و لحظه ای خودشونو جای زنی بزارند که داره بهش خیانت میشه و خودخواه نباشند خیلی از خیانتها اتفاق نمیوفته

Unknown گفت...

درود
الهام جان من نیز منکر اشتباه و قانون شکنی شهلا نمی شوم و فکر هم نمی کنم اکثر مدافعان حقوق بشر شهلا را بی گناه بدانند منتها بحث بر سر اعدام شدن یا نشدن ایشان است.شهلا جاهد 9 سال در زندان بود و هزاران بار مرگ را احساس کرد.بحث بر سر کینه ورزی و انتقام است. با اعدام شهلا جاهد نه امار جنایت کم می شود ونه امار خیانت.تا زمانی که بستر چنین اعمالی فراهم است این بیشتر پاک کردن صورت مساله است که شهلا جاهدها را اعدام کنیم.

elham گفت...

جناب رفعتی منم نگفتم با اعدام موافقم .گفتم بهتره برای مجرم روضه مظلومیت نخونیم. توی این ماجرا انگار شهلا قهرمان بود نه مجرم.

ناشناس گفت...

باسلام،دست نوشته بسيار زيبايي سركار خانم رهنما را خواندم من هم مانند شما بسيار خوشحالم كه قاضي نيستم تا له يا عليه كسي حكم كنم.
فقط قصدم از نوشتن اين چند خط شايد كمي آرام كردن دل و روح خودم باشد . مواردي دراين پروند وجود دارد كه عليرغم اينكه بارهادر خصوص اين پرونده مطالعه داشته ام هنوز در ذهن من علامت سئوالهاي بسيار ي وجود دارد؟ 1-به نظر ميرسد مرحومه خانم جاهد مطالب بسياري ميدانست كه عنوان نكرد.
2-با اينكه در پرونده به صراحت در مورد وجود يك مرد در صحنه قتل صحبت شده است و وجود دو نوع ضربه بر بدن مقتوله به اثبات رسيده است واقعاً نمي دانم قاضي چگونه راضي شده و حكم به اعدام خانم جاهد داده است ؟
3-يكي از دوستان ناصر محمد خاني كه در اردوي آلمان با ناصر بوده است اعلام كرده است كه شنيده در روز قتل كسي به موبايل ناصر زنگ زده و بعد از كمي صحبت ناصر با نگراني پرسيده : پس كار تمام شد؟
با اينكه از اين نوع اعترافات در اين پرونده كم نيست ولي چرا دستگاه قضايي اين مملكت در طول اين سالها هيچ تلاشي براي روشن شدن زوايايي پنهان اين پرونده نكرده است؟
4- چهار يا پنج ماه پيش بود در يك وب سايت از قول شخصي بنام سرهنگ ابهريان مطلبي در خصوص اين پرونده خواندم كه بسيار جالب بود به اين صورت كه ايشان ادعا كرده بودند از اولين افسران تحقيق اداره آگاهي در اين پرونده بوده اند و بعدا بنا به دلايلي پرونده از ايشان گرفته شده است . اين شخص ادعا كرده است تيمي كه ايشان نميشناخته و جزو افسران آگاهي نبوده اند در روزهاي اوليه تحقيق در محل قتل حاضر بوده اند و به عمد خيلي از آثار جرم را پاك و يا از بين برده اند و در هيچ جاي پرونده از اين افراد صحبت نشده است !!!!!!
حال خود قضاوت كنيد چه كسي قاتل است؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

جستجو